Onderstaand hebben we enkele belangrijke arresten voor u kort toegelicht. Over de wijziging van pensioenregelingen is veel meer rechtspraak beschikbaar.
Pensioentekort is pas duidelijk op pensioendatum
Gerechtshof Den Bosch 8 oktober 2019
In dit arrest oordeelt het Hof Den Bosch dat een pensioentekort voor de werknemer pas duidelijk wordt op de pensioendatum. Dit is mede op basis van eerdere arresten van de Hoge Raad. In deze casus ging het over een nabestaandenpensioen en is de pensioendatum gelijk aan de overlijdensdatum. Tijdens het dienstverband is het nabestaandenpensioen veranderd en verviel na het beëindigen van het dienstverband de dekking hiervoor. In de oorspronkelijke regeling bleef een deel ook na de ontslagdatum verzekerd.
Het Hof oordeelt dat, als een pensioenregeling wijzigt, de informatie die een werknemer ontvangt voor hem/haar duidelijk moet zijn. Het Hof legt (evenals de Hoge Raad eerder) zware verplichtingen op waaraan deze informatie moet voldoen. In dit arrest wordt de werkgever veroordeeld tot het betalen van schade aan de (nabestaanden van de) werknemer.
Bekijk de volledige uitspraak hier: ECLI:NL:GHSHE:2019:3663
Welbewuste instemming is noodzakelijk
Hoge Raad 12 februari 2010
In dit arrest bepaalt de Hoge Raad dat een wijziging van een pensioenovereenkomst pas kan plaatsvinden als de werknemer ‘welbewust’ heeft ingestemd. De Hoge Raad heeft al eerder een norm gesteld voor ‘welbewuste’ instemming in het arrest van 28 mei 1999 (ECLI:NL:HR:1999:CZ2921). ‘Welbewuste’ instemming kan een werknemer alleen geven als hij duidelijk en volledig is geïnformeerd. Anders zou de werknemer immers ‘dwalen’ bij zijn keuze om in te stemmen.
Voor de overgang van eindloon- of middelloonregelingen naar beschikbare premieregelingen, betekent dit dat de werknemer onder andere heel expliciet moet zijn gewezen op de risico’s die de wijziging inhoudt. Zo moeten concreet voorbeelden worden doorgerekend met wat het effect op het pensioen is als de rente, het beleggingsrendement of de ontwikkeling van de levensverwachting tegenvalt. Een echt rekenvoorbeeld dus met: Als de rente slechts (bijvoorbeeld) 0% is, bedraagt uw pensioen slechts zoveel euro.
Hoewel de werknemers deze zaak verloren is hij wel van groot belang voor de duidelijkheid. In deze casus was beslist heel duidelijk gemaakt waar de voor- en nadelen van de overgang van een eindloonregeling naar een middelloonregeling lagen. Ondanks een zeer uitgebreid adviestraject samen met de ondernemingsraad hadden de werknemers alsnog een gering nadeel in het kader van pensioenopbouw over provisie. De Hoge Raad heeft in haar arrest deze werknemers in het ongelijk gesteld, maar tevens heel goed gemotiveerd waaraan zorgvuldige voorlichting moet voldoen.
De volledige uitspraak vindt u ook hier: ECLI:NL:HR:2010:BK3570
Van eindloonregeling naar beschikbare premie
Hoge Raad 15 september 2017
De werkgever had in 2000 de eindloonregeling gestopt en een beschikbare premieregeling doorgevoerd. Hoewel de werknemers waren gewaarschuwd dat beleggingsresultaten en de rente op de pensioendatum kunnen tegenvallen, oordeelde de Hoge Raad dat dit onvoldoende concreet was voorgelicht aan de werknemers. De Hoge Raad oordeelde dat de werkgever de werknemers zelfs had moeten waarschuwen voor het prijsgeven van hun gegarandeerde pensioenrechten.
In dit arrest vernietigt de Hoge Raad de nieuwe beschikbare premiepensioenregeling die was doorgevoerd in 2000. Vernietiging houdt in dat feitelijk de oude eindloonregeling wordt hersteld.
Bekijk de uitspraak hier: ECLI:NL:HR:2017:2227
Effect van risico’s in de nieuwe pensioenregeling
Gerechtshof Den Haag 12 mei 2020
Ondanks het feit dat werknemers goed zijn voorgelicht en zelfs een gesprek met een adviseur (van de werkgever) hebben gehad, is onvoldoende op het effect van de risico’s gewezen die de werknemers lopen. De werknemers hebben in de nieuwe beschikbare premieregeling veel minder pensioen opgebouwd dan zij op grond van de voorgaande zouden hebben gehad. Zij waren wel gewezen op de risico’s die zij gingen lopen, maar deze waren niet concreet gemaakt met (waarschuwende) berekeningen. Het gerechtshof heeft hen in het gelijk gesteld en de werkgever veroordeelt tot schadevergoeding.
